Arazi GES’te Panel Yönü ve Açısının Önemi

Güneş Enerji Santralleri (GES), güneş ışığından elektrik üretmek için fotovoltaik (FV) paneller kullanır. Arazi tipi GES projelerinde ise panellerin doğru bir şekilde yerleştirilmesi, enerji verimliliğini doğrudan etkileyen kritik bir faktördür. Bu bağlamda, panel yönü ve açıları, güneş ışığından elde edilecek enerjinin miktarını ve kalitesini belirleyen temel parametrelerdir.

1. Panel Yönü (Azimut Açısı)

Panel yönü veya azimut açısı, güneş panellerinin güney, kuzey, doğu veya batıya göre olan yerleştirilme açısını ifade eder. Güneş ışınları, her mevsim değişen bir açıyla dünyaya gelir, bu nedenle panellerin doğru yönlendirilmesi enerji verimliliğini artırır.

İdeal Yön: Türkiye’deki çoğu arazi tipi GES projesinde, panellerin güney yönüne bakacak şekilde yerleştirilmesi en verimli sonucu verir. Bu yön, güneş ışığının yıl boyunca maksimum düzeyde alınmasını sağlar.
Doğu-Batı Yönü: Alternatif olarak, doğu ve batı yönüne yerleştirilen paneller, günün erken saatlerinde doğudan gelen güneş ışığını, akşam saatlerinde ise batıdan gelen ışığı kullanır. Bu yönleme, daha eşit bir enerji üretimi sağlar ve sabah-akşam saatlerinde de yüksek üretim yapılmasını sağlar. Ancak bu yönlemeyle verimlilik, güney yönüne göre biraz daha düşebilir.
Kuzey Yönü: Kuzey yönüne yerleştirilen paneller, Türkiye’nin coğrafi konumunda verimsizdir. Bu yön, güneş ışığını yeterince almadığı için enerji üretimi oldukça düşük olur ve bu tür bir yönlendirme genellikle tercih edilmez.

2. Panel Açısı (Eğim Açısı)

Panel açısı veya eğim açısı, güneş panellerinin yatay düzleme göre yaptığı açıya verilen isimdir. Bu açı, güneş ışığının panellere düşme derecesini belirler. İdeal panel açısı, güneş ışığından alınan enerji miktarını maksimize etmek için doğru şekilde ayarlanmalıdır.

İdeal Eğim: Türkiye’de en verimli panel açısı, 40° ile 45° arasında değişir. Bu açı, yaz ve kış aylarında güneş ışığını en verimli şekilde alacak şekilde optimize edilmiştir.
Mevsimsel Değişiklikler: Yaz aylarında güneş daha dik geldiği için, panellerin açısını 30°-35° arasında tutmak verimliliği artırır. Kışın ise güneş ışını daha yatay geldiği için, panel açısı 50°-55° arasında tutulursa daha fazla güneş ışığı alınabilir.
İzleyicili Sistemler (Tracking Systems): Bu sistemler, panellerin güneşin hareketine göre otomatik olarak yön değiştirmesini sağlar. Böylece paneller, güneş ışığını her an en verimli şekilde alacak şekilde yer değiştirebilir. İzleyicili sistemler, sabit sistemlere kıyasla verimliliği önemli ölçüde artırabilir.

3. Panel Yönü ve Açısının Enerji Üretimine Etkisi

Panel yönü ve açısının doğru belirlenmesi, güneş ışığından elde edilen enerji miktarını doğrudan etkiler. Yanlış yönlendirilmiş paneller, güneş ışığını yeterince almadığı için düşük verimlilikle çalışır. Ayrıca, eğim açısının doğru ayarlanması, özellikle kış aylarında daha fazla enerji üretimi sağlar.

Verimlilik Artışı: Güney yönüne, 40°-45° eğimle yerleştirilen paneller, güneş ışığından maksimum düzeyde faydalanarak, yıllık enerji üretimini artırır.
Daha Az Enerji Kayıbı: Yanlış yönlendirilmiş veya düşük eğimli panellerde enerji kaybı yaşanır, bu da yatırımın geri dönüş süresini uzatır.

Sonuç:

Arazi tipi GES projelerinde panel yönü ve açısı, enerji verimliliğini doğrudan etkileyen faktörler arasında yer alır. İdeal yön ve açı belirlemeleri, santralin uzun vadeli verimliliği için kritik öneme sahiptir. Güneş ışığını en verimli şekilde kullanmak, yatırımın geri dönüş süresini kısaltır ve enerji üretim kapasitesini artırır. Bu nedenle, doğru panel yönü ve açısı ile yapılan kurulumlar, başarılı bir GES projesi için temel unsurlar arasında yer alır.