Çatı GES Kurulumu ve Mevzuat Bilgilendirmesi

Güneş enerjisi, çevre dostu ve sürdürülebilir enerji kaynakları arasında önemli bir yer tutmaktadır. Çatı Güneş Enerjisi Sistemleri (GES), bireysel ve ticari işletmeler için enerji üretimi sağlarken, aynı zamanda enerji maliyetlerini azaltma imkânı da sunmaktadır. Ancak çatı GES kurulumu, belirli yasal düzenlemelere ve mevzuatlara tabidir. Bu yazıda, çatı GES kurulumu ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirme yapılacaktır.

1. Çatı GES Kurulumu İçin Gerekli İzinler ve Onaylar

Çatı GES kurulumuna başlamadan önce, ilgili yasal izinlerin alınması gerekmektedir. Türkiye’de çatı GES projeleri, Elektrik Piyasası Kanunu ve Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) kapsamında düzenlenmektedir. Bu çerçevede, çatı GES projeleri için aşağıdaki işlemler yapılmalıdır:

  • Belediye İzni: Çatı GES kurulumu yapacak kişilerin, öncelikle belediyeden inşaat ruhsatı alması gerekmektedir. Güneş panellerinin çatıya montajı için, yapı ruhsatında herhangi bir değişiklik yapılması gerekiyorsa, belediyenin ilgili biriminden onay alınmalıdır.

  • Elektrik Dağıtım Şirketi Başvurusu: Lisanssız elektrik üretimi yapan çatı GES’leri için, bağlı olunan elektrik dağıtım şirketine başvuru yapılmalıdır. Bu başvuru, sistemin şebekeye bağlantı şartları ile ilgili gerekli izinleri kapsar. Başvuru, şebeke bağlantı onayını almak için gereklidir.

  • EPDK Başvurusu: Eğer çatı GES, ticari amaçlı elektrik üretimi yapacaksa, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)‘na başvurulması gerekmektedir. EPDK, lisanssız elektrik üretimi için gerekli şartları belirler.

2. Çatı GES Kurulumunda Uyulması Gereken Mevzuatlar

Çatı GES kurulumu, belirli teknik ve çevresel mevzuatlara uygun olarak yapılmalıdır. Bu mevzuatlar şunlardır:

  • Elektrik Piyasası Kanunu ve Yönetmelikleri: Çatı GES sistemlerinin kurulumu ve elektrik üretimi, Elektrik Piyasası Kanunu’na uygun olmalıdır. Kanun, lisanssız elektrik üretimi için gerekli standartları ve şartları belirler. Ayrıca, sistemin şebekeye bağlantısı, üretim kapasitesi ve enerji satışına dair düzenlemeleri içerir.

  • Çevresel Mevzuatlar: Çatı GES kurulumunda, çevresel faktörlere dikkat edilmesi gerekmektedir. Güneş panelleri ve diğer ekipmanların çevreye zarar vermemesi, atık yönetimi ve geri dönüşüm için gerekli önlemler alınmalıdır. Çatı GES kurulumunda kullanılan malzemelerin çevre dostu olması teşvik edilmektedir.

  • YEKDEM ve Teşvikler: Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM), çatı GES projelerine yönelik bazı teşvikler sunmaktadır. Bu teşvikler, üreticilerin ürettikleri elektriği belirli bir fiyatla satmalarını sağlar. Bu düzenlemeler, çatı GES yatırımlarının daha cazip hale gelmesine yardımcı olur.

3. Kurulum Aşamaları ve Standartlar

Çatı GES kurulumunun başarılı olabilmesi için belirli bir kurulum süreci izlenmelidir. Kurulum aşamaları şu şekilde özetlenebilir:

  • Proje Tasarımı: Çatı GES kurulumu için öncelikle bir proje tasarımı yapılır. Bu tasarımda, güneş panellerinin yerleştirileceği alanın büyüklüğü, panel türü, invertör kapasitesi gibi teknik detaylar belirlenir.

  • Statik Hesaplamalar: Çatının taşıma kapasitesi, güneş panellerinin ağırlığını kaldırabilecek düzeyde olmalıdır. Çatı GES kurulumu için statik hesaplamalar yapılarak, çatının güçlendirilmesi gerekiyorsa, gerekli önlemler alınır.

  • Malzeme Temini ve Kurulum: Gerekli ekipmanlar, güneş panelleri, invertörler ve diğer sistem bileşenleri temin edildikten sonra, kurulum aşamasına geçilir. Panellerin çatıya montajı, belirli standartlara uygun olmalıdır.

  • Elektrik Bağlantısı: Güneş enerjisi üretimi başladığında, elektrik şebekesine bağlanmak için dağıtım şirketi ile görüşülmesi gerekir. Şebeke bağlantısı yapıldıktan sonra, sistem devreye alınır ve enerji üretimi başlar.

4. Çatı GES Projelerinde Vergi ve Teşvikler

Çatı GES projelerine yönelik olarak devlet tarafından sağlanan bazı vergi teşvikleri ve avantajlar bulunmaktadır. Bu avantajlar şunlardır:

  • KDV İstisnası: Güneş enerjisi sistemlerinin kurulumu KDV’den muaf tutulabilir. Bu, yatırımcılar için önemli bir maliyet avantajı sağlar.

  • YEKDEM Teşvikleri: Çatı GES projeleri, YEKDEM kapsamında belirli bir süre boyunca elektrik üreticilerine sabit fiyatlarla enerji satışı yapabilmektedir. Bu teşvik, uzun vadede yatırımcılar için cazip hale gelir.

  • Amortisman İndirimi: Çatı GES projelerinde kullanılan ekipmanlar için amortisman indirimi yapılabilir. Bu, vergi yükünün azaltılmasına yardımcı olur.

Sonuç

Çatı GES kurulumunda, uygun mevzuatlara ve yasal düzenlemelere uymak büyük önem taşır. Belediyeden izin almak, elektrik dağıtım şirketine başvuruda bulunmak, EPDK ile gerekli işlemleri yapmak ve çevresel düzenlemelere uygun hareket etmek gerekmektedir. Aynı zamanda, devletin sunduğu teşvikler ve vergi avantajları da, çatı GES projelerinin daha cazip hale gelmesini sağlar. Bu süreç, enerji verimliliği sağlamak ve çevre dostu enerji üretimini teşvik etmek amacıyla oldukça önemlidir.